Denken in cirkels?!

Als je te horen krijgt dat je denkt of redeneert in cirkels, dan is dat meestal geen compliment. Een beetje in kringetjes ronddraaien zonder kop of staart. Daar kom je niet verder mee. Een ander woord voor cirkelredenering is drogreden. Een drogreden lijkt zo logisch dat je er bijna intuint, maar het brengt je geen spat verder. Bijvoorbeeld: jij drinkt water en geen wijn, dan hou je niet van het leven. Want ik weet toevallig dat mensen die van het leven houden wijn drinken.

Toch roep ik je in deze column op om vooral in cirkels te denken, te redeneren en te doen. De cirkels staan voor kringlopen. Laat ik het illustreren. Denk bij alles wat je koopt aan: is de verpakking daarna nog weer te gebruiken als grondstof voor bijvoorbeeld nieuwe verpakking? Is het niet verstandiger om 1 goede jeans te kopen in plaats van vier goedkope, die zo slecht van kwaliteit zijn dat ze na het dragen niet meer te recyclen zijn? Gooi ik mijn afgedankte producten bij het restafval of breng ik ze naar een inleverpunt om ze een tweede of misschien wel derde en vierde leven te gunnen?

Op koers

De circulaire samenleving die ik voor ogen heb is niet een soort ‘stip op de horizon.’ Ik fiets vaak en heb tijdens al mijn fietstochten de horizon gezien. Maar hoe ik ook fietste, ik kwam er nooit. Ik geloof dus niet in stippen op de horizon. Wel in een goede koers op weg naar het doel. Mijn beeld van de circulaire samenleving is een samenleving zonder afval, vervuiling, verkwisting, kinderarbeid. Een samenleving met hergebruik van materiaal, lucht en water dat schoon is, natuur. De koers daarvoor is al ingezet.

Om daar te komen moeten we nog heel wat doen. Verschillen van mening overbruggen en ingesleten cirkelredeneringen wegnemen. Daarvoor zijn Verschilmakers nodig. Toen ik nog wethouder Duurzaamheid in Hoogeveen was, mocht ik deelnemen aan de Commissie Economie, Klimaat, Energie en Milieu van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Ik kreeg binnen die commissie de portefeuille Circulaire Economie en daar was ik superblij mee. In die rol ontmoette ik mensen, bedrijven, instellingen, overheden die echt het verschil willen maken.

Een van die mensen is Klaske Kruk, founder van Circulairities. Zij heeft ook dit jaar weer een prachtig magazine Verschilmakers gemaakt en het gekoppeld aan een inspirerende reeks van podcasts. Zeer de moeite waard! Bijzonder inspirerend was ook dat ik in 2020 lid was van de jury van de Nationale Circulariteit Awards categorie Public, de openbare werken zeg maar. Die prijs wordt ook dit jaar weer toegekend, want ook in 2021 waren er weer hele mooie circulaire initiatieven. Eén van de mooiste vind ik zelf de volledig circulaire herbouw van het Alfa-college in Hoogeveen. Daar was lef, toekomstvisie, overtuigingskracht en doorzettingsvermogen voor nodig. Ze zijn niet genomineerd, maar wat mij betreft krijgen ze de Award buiten mededinging.

De cirkel is rond

Van maandag 7 t/m zaterdag 12 februari is de Week van de Circulaire Economie. Dan worden onder andere de Awards uitgereikt. Maar nog interessanter, dan zijn er tal van bedrijven en instellingen die hun deuren openen. Ze geven anderen daarmee een kijkje in hun keuken om ze zo te inspireren tot meer denken en doen in kringlopen. Over de keuken gesproken. Als blijk van dank voor mijn jurylidmaatschap kreeg ik een fles orancello. Gemaakt van sinaasappelschillen die overgebleven zijn in de horeca. Schilmakers en verschilmakers tegelijk, hoe leuk en nuttig is dat?

Gert Vos, bestuurslid van DOC33, schreef deze column. De foto in de header is ook van zijn hand.